De 5 mythes rond de Oscars

Komende zondag- op maandagnacht worden alle filmliefhebbers wereldwijd weer even verenigd door het jaarlijkse feestje ‘they love to hate’. En voor het eerst in jaren hoeven de Nederlandse nachtbrakers niet op zoek te gaan naar een illegale livestream om het Hollywood-spektakel te kunnen volgen: afstemmen op de zender Net5 is genoeg. Maar wat is toch de magie rond de Academy Awards? En draait het om de liefde voor de cinema of is het vooral een narcistisch feestje voor de Hollywoodelite? Geen voorspellingen van onze kant, maar in plaats daarvan houden we 5 Oscarmythes tegen het flikkerende filmprojectorlicht.

1 – Moge de beste film winnen!

Veel filmliefhebbers kunnen niet wachten tot de bekendmaking van de nominaties om vervolgens wekenlang te discussiëren over welke film het felbegeerde beeldje voor Beste Film overhandigd krijgt. Maar kijkend naar de lange lijst Oscarwinnaars moet je dit volstrekt anders benaderen. Want wie heeft het nog over Argo (2012), Chicago (2002) of Around the world in 80 days (1956)? Voorzien van een beeldje, maar diep weggezonken in de filmgeschiedenis. En waar zijn Stanley Kubrick en Alfred Hitchcock? Beide regisseurs hebben nog nooit een Oscar in ontvangst mogen nemen. Of je moet die ene uitreiking aan Kubrick meetellen voor visual effects voor 2001, die eigenlijk naar Douglas Trumbull had moeten gaan. En klassiekers als Vertigo of A Clockwork Orange bleken ook te hoog gegrepen voor de Academy: geen beeldjes voor deze klassiekers. Of wat te denken van hoofdrolspelers die door filmstudio’s om tactische redenen worden ingezonden voor de bijrol-categorie? Je zou er haast even cynisch als het einde van La La Land van worden…

2 – Spannend tot het laatste moment!

Vlak voor de uitreiking doet iedereen die over film schrijft of praat een gooi naar de mogelijke winnaars. In talloze radio- en tv-programma’s en op zo’n beetje alle zichzelf respecterende filmsites wordt de spanning maximaal uitgerekt. Maar feit is dat bijna alle categorieën zich moeiteloos laten voorspellen. Niet door filmkennis of voorinformatie, maar door simpelweg de goksites te volgen. De beste bron is tegenwoordig Oddschecker, waar je naast paardenraces en sportwedstrijden ook op Oscarwinnaars kan gokken. Birdman een verrassing? Niet volgens Oddschecker. Natuurlijk zijn er ook wel eens missers. Maar dat de Oscarbuzz vaak gaat over kansen in plaats van prestaties, staat buiten kijf. Wie nog denkt dat Moonlight tot Beste Film wordt verkozen, kan maar beter zijn of haar geld op iets anders inzetten.

3 – Cinema = Hollywood!

De invloed en media-aandacht rond de Oscars is ontegenzeggelijk enorm. Voor acteerprestaties die in elk ander land volstrekt geen aandacht zouden krijgen, wordt hier de rode loper uitgerold. Dat is de kracht van Hollywood, het perfecte voorbeeld van ondernemerschap en marketing in de VS. En dat straalt ook uit naar het grote publiek. Hollywood als definitie van wat film is en zou moeten zijn. De wereldcinema wordt weggemoffeld in het excuushoekje dat ‘Best Foreign Language Film’ heet. Grote regisseurs uit Azië en Europa die in Cannes en Berlijn met veel egards worden verwelkomd, blijken op Hollywood Boulevard volstrekte onbekenden. Op zich begrijpelijk, het is een Amerikaans filmfeestje. Alleen is de pretentie vele malen groter dan dat. Dat af en toe een topfilm als Son of Saul wint, doet daar niets aan af. De vernieuwing in filmland komt immers allang niet meer uit La La Land.

4 – Het engagement vormt het kloppende hart van de Oscarnacht!

Dat Donald Trump dit jaar op zijn minst in een aantal Oscarspeeches zal worden genoemd, is één ding wat zeker is. En toegegeven, met zijn Oscarrants de afgelopen jaren zou je met enig gevoel voor ironie ook van uitlokking kunnen spreken. De Oscars zijn de afgelopen decennia steeds meer het podium voor het morele gelijk van ‘liberal Hollywood’ geworden. Of het nu gaat om vrouwen- of homorechten, klimaatverandering of rassenongelijkheid, acteurs als Tim Robbins of Meryl Streep hebben talloze malen het publiek tot activisme opgezet. Maar de vraag is of dit niet preken voor eigen parochie is. Een recente studie laat zien dat 2 van de 3 Trumpstemmers de tv uitzet als een Hollywood icoon weer een donderpreek houdt. En voor echt bevlogen speeches over de artistieke waarde van film is te weinig tijd, na het bedanken van cast en crew zwelt de oprotmuziek alweer aan. Met één ding kan Hollywood zichzelf dit jaar op de borst kloppen: #OscarsSoWhite heeft dit jaar eindelijk een kleurtje gekregen.

5 – De Oscars trekken wereldwijd honderden miljoenen kijkers!

Elk jaar kijken er in de VS weer minder mensen live naar de Oscars. Waar de Super Bowl in 2016 ruim 111 miljoen kijkers trok, kwam de Academy Award Ceremony niet verder dan 34 miljoen kijkers. Vooral jongeren die reclamevrij binge-watchen gewend zijn, hebben geen geduld meer voor de urenlange show die elke tien minuten door een reclameblok onderbroken wordt. Ook internationaal is ‘Oscar Night’ een elitaire aangelegenheid. Volgens de Academy zelf trekt de uitzending wereldwijd ‘enige honderden miljoenen kijkers’. Maar als het vakblad The Hollywood Reporter dit cijfer wil staven, blijkt de werkelijkheid weerbarstiger te zijn. Niet vreemd, in Europa wordt de show middenin de nacht, vlak voor een werkdag, uitgezonden. En in Azië en Australië is het midden op de dag. De Hollywood Reporter komt op een schamele 28 miljoen kijkers buiten de VS. Zelfs opgeteld met de VS blijft de teller steken bij 65 miljoen, ver verwijderd van de door de Oscars gepresenteerde honderden miljoenen.

Is er dan echt geen enkele reden voor filmliefhebbers om komende zondagnacht wakker te blijven voor het Amerikaanse filmfeestje? Zeker wel! Door social media – en dan vooral Twitter – worden de Oscars weer een feest om te volgen. Met commentaar dat scherper en sneller is dan de dienstdoende komiek op het podium en met genoeg relativerende opmerkingen over scheef zittende kleding en vals zingende sterren om ook dat onderdeel te kunnen waarderen. Dus: leve de Oscars! Om de dag erna weer naar echt goede films te gaan.

Verschenen in Cine: http://cine.nl/5-mythes-rond-oscars/