Roze filmjaar 2020: “Vooralsnog moeten we het doen met Jim Bakkum”

Filmjournalist Nico van den Berg blikt voor Winq vooruit op het roze filmjaar. “In de verwachte Nederlandse films in 2020 lijkt de inclusiviteit wederom ver te zoeken. In elk geval wat homoseksuele personages betreft.”

Filmjaar 2020 is nog maar net begonnen of de eerste rel rond een gayfilm is al een feit. In Brazilië verbood onlangs een rechter in Rio de Janeiro de Netflixfilm The First Temptation of Christ, waarin Jezus als homoseksuele man wordt opgevoerd. Maar het Braziliaanse Hooggerechtshof besliste afgelopen week dat de komedie over Jezus die kerst viert met zijn nieuwe vriend gewoon te zien mocht zijn. De twee miljoen mensen die een petitie tekenden om de film te verbieden, moesten bakzeil halen.

Het geeft meteen aan dat streamingdiensten als Netflix nog altijd voor de troepen uitlopen als het gaat om het neerzetten van homoseksuele karakters en verhaallijnen. Zie bijvoorbeeld ons overzicht van gay-gerelateerde Netflixfilms en -series.

Disney lijkt dit jaar langzaam het pure heterobeeld in films te willen doorbreken.

Dit dwingt meteen ook Hollywood in het defensief, al gaat dat nog niet echt van harte. Zeker nu het machtige Disney, waar het Star Wars- en Marvel-universum tegenwoordig onder vallen, steeds afhankelijker wordt van de box office in landen als India en China. Het laatste wat Disney wil is dit soort landen te confronteren met scènes waar twee mannen intiem met elkaar dreigen te worden. En als het al gebeurt, dan gaat in dat soort landen resoluut de schaar in de film.

Toch lijkt Disney dit jaar langzaam het pure heterobeeld in de films te willen doorbreken. Vorig jaar zat er in de Marvelfilm Avengers: Endgame al een miniscène met een homoseksuele man. Al had hij geen naam, slechts een paar woorden tekst, en als je als kijker met je ogen knipperde, was het je compleet ontgaan. Dit jaar belooft Disney beterschap. In Marvels The Eternals, die in november 2020 in de bioscoop uitkomt, zal zowaar een getrouwd mannenstel te zien zijn, inclusief kinderen. In een gelekte teaser zien we superheld Phastos, gespeeld door de zwarte acteur Brian Tyree Henry, hand in hand met zijn man. Al vermoed ik dat een bedscène nog altijd een stap te ver zal zijn.

Kijk naar de verwachte Nederlandse films in 2020 en de inclusiviteit lijkt wederom ver te zoeken.

In dat opzicht doen we het in het ‘progressievere’ Nederland niet heel veel beter. Natuurlijk, ook dit jaar vinden in maart de Roze Filmdagen plaats, het jaarlijkse LHBTQ-filmfestival in Amsterdam. Al voelt dat soms toch meer als een enclave voor de gay cinema, net als de maandelijkse Gay Night in een aantal Pathé-bioscopen. Het is goed dat dit soort plekken er zijn, maar kijk naar de verwachte Nederlandse films in 2020 en de inclusiviteit lijkt wederom ver te zoeken. In elk geval wat homoseksuele personages betreft. Hitsige stoere mannen zijn dan wel weer volop te zien in films als Onze jongens in Miami, die eind januari waarschijnlijk weer veel vrouwen en gays laat wegglijden op hun bioscoopstoel. Maar dit zijn dan ook ‘veilige’ heteropersonages die hun testosteron alleen op vrouwen loslaten. En als er dan een homoseksueel personage in een film zit, zoals in Singel 39 vorig jaar, dan krijgt de zichzelf als 100 procent homo verklaarde hoofdrolspeler een bedscène… met een vrouw, en roept vanaf een voetbaltribune ‘kuthomo!’ naar een speler op het veld. Gelukkig blijft een film als deze ons vooralsnog dit jaar bespaard.

Ook bij de zogenaamde ‘Telefilms’ op de NPO is hetero de norm. Er wordt veel gepraat over inclusiviteit, maar dit is blijkbaar exclusief seksuele voorkeur. Maar is dat erg? In een interview voor Gay Rotterdam werd Bero Beyer, directeur van het International Film Festival Rotterdam, een paar jaar geleden gevraagd waarom het festival geen apart LHBT-label aan films geeft om ze herkenbaar te maken voor de doelgroep. Zijn antwoord: “Als je daaraan begint, kader je het heel erg af. Het IFFR druipt immers van inclusiviteit.”

Soms kun je met een afgebakend label als LHBT juist mensen de ogen openen.

Het is een manier om ernaar te kijken. Maar de vraag is of dat kaderen zo slecht is. Zeker als de LHBTQ-oogst zo mager is, zelfs in films die zichzelf ‘inclusief’ noemen. Soms kun je met een afgebakend label juist mensen de ogen openen. Zo brengt Apples streamingdienst Apple TV+ vanaf 14 februari – mooi startmoment op Valentijnsdag – de vijfdelige documentaireserie Visible: Out on Television, over hoe homoseksuelen de afgelopen decennia op tv zijn neergezet.

Gelukkig zijn er dit jaar wel degelijk een aantal interessante films met een gay personage of verhaallijn in de bioscoop te verwachten. In een Winq-vooruitblik noemden we al Everybody’s Talking About Jamie, de verfilming van de gelijknamige veelgeprezen musicalhit, en Matthias & Maxime, de nieuwe film van de Canadese Xavier Dolan. Maar kijk ook uit naar Boys in the Band, de remake van het bekende toneelstuk over een groep homomannen die een dronken nacht op een feestje beleven. Of Falling, het regiedebuut van acteur Viggo Mortensen over een conservatieve vader die noodgedwongen moet intrekken bij zijn homoseksuele zoon en zijn gezin. Van deze laatste twee films is het nog onduidelijk wanneer ze in Nederland te zien zullen zijn. Net als het vervolg op de hitfilm Call Me By Your Name trouwens, die zich gaat afspelen tegen de achtergrond van de aidstragedie in de jaren tachtig.

Verwacht verderop dit jaar ook de Britse film Supernova waar Colin Firth en Stanley Tucci een koppel op leeftijd spelen die in een oude camper plekken uit hun gezamenlijke verleden opzoeken. De Nederlandse variant hiervan is zo te zien nog lang niet in zicht.

Origineel: https://winq.nl/articles/231056/roze-filmjaar-2020/