Het zit Dick Maas niet mee. Zijn nieuwste film Prooi is met 25.000 bezoekers in bijna twee weken een flop in de bioscoop. Ook heeft de nieuwe blu-ray uitgave van één van zijn succesfilms Amsterdamned volgens Maas een inferieure beeldkwaliteit en is een belangrijk shot er zelfs helemaal uitgeknipt. Wordt de grootmeester van de Nederlandse genrefilm niet meer serieus genomen?
Dick Maas was decennia koning van de Nederlandse box office. In de top 30 van best bezochte Nederlandse films ooit heeft Maas zelfs drie noteringen. Op de zesde plaats staat Flodder (1986) met 2,3 miljoen bezoekers, op de dertiende plek Flodder in Amerika (1998) met 1,5 miljoen bezoekers en op plek 26 Amsterdamned (1988) met bijna een miljoen bezoekers. Maar ook De Lift (1983) en Moordwijven (2007) trokken hordes mensen naar de bioscoop.
Prooi, de film over een losgeslagen leeuw in Amsterdam, had het succes van Sint (2010) moeten evenaren. Deze horrorfilm over een maniakale goedheiligman trok in vier dagen tijd al 100.000 bezoekers. Maar de bioscoopbezoeker heeft anno 2016 geen trek in de leeuw van Dick Maas, ondanks (gematigd) positieve recensies. Dick Maas beklaagde zich vorige week op Facebook met de woorden “DE LAATSTE NEDERLANDSE POPCORNMOVIE” over het gebrek aan belangstelling:
“Ik voel me wel een beetje in de steek gelaten door de liefhebbers van actie en fantasyfilms. Ik probeer al meer dan dertig jaar films te maken die uitstijgen boven de Hollandse spruitjesgeur. Professioneel en liefdevol gemaakt popcorn vermaak. (…) Genrefilms als Prooi zullen in Nederland nauwelijks meer gemaakt kunnen worden. (…) Het filmlandschap wordt een stuk saaier.”
Maar Maas kreeg op Facebook meteen repliek van de jonge filmmaker Tim Koomen:
“Heeft Dick zichzelf dan ooit afgevraagd waarom hij blijft trekken aan een dood genre (de ‘horror-komedie’) en misschien weer eens tijd moet steken in een originele horrorfilm die mensen de stuipen op het lijf jaagt? Of zich bijvoorbeeld kan inlaten met jong talent en samen met hen kan werken aan films die de status van De Lift en Amsterdamned kunnen bereiken? (…) Dick Maas vertegenwoordigt helaas al lang niet meer ‘de genrefilm’ in Nederland. Ik heb talloze jonge en talentvolle filmmakers ontmoet die ‘een Don’t Breathe’ zouden kunnen maken en Nederland op de kaart kunnen zetten. Dat nu breed uitgemeten wordt dat Prooi de flop van het jaar is, maakt het moeilijker om originele Nederlandse genreprojecten te realiseren.”
Recensies en publieksreacties lijken Tim gelijk te geven. De Dick Maas formule leunt nog steeds op een format uit de jaren ’80, inclusief de vette retro-soundtrack van Maas zelf. Prooiwordt ‘ouderwets’ en ‘vintage’ genoemd. En daar zit het huidige bioscooppubliek blijkbaar niet op te wachten. Alleen retro-films als 22 Jump Street die met jonge makers aan het origineel een moderne draai weten te geven, slaan wel massaal aan. En juist die draai ontbreekt bij Maas.
En dan is er ook gedoe rond de blu-ray release van Amsterdamned. Dat deze Nederlandse klassieker een goede uitbreng verdient, zal niemand betwisten. De dvd en blu-ray zijn uitgebracht door Dutch FilmWorks die de kopie kregen van RTL. Om de film voor 23 uur op tv te kunnen vertonen, heeft de omroep er jaren geleden een heftige scène met een doorspiest hoofd uitgeknipt. Omdat RTL alleen de verknipte versie digitaal heeft ingescand, is deze bij DFW belandt en op de blu-ray terecht gekomen. Dat Dick Maas, die bij dit hele proces niet betrokken was, not amused was, is een understatement.
Maar er is hoop voor de geplaagde regisseur. Vorige maand kondigde het Amerikaanse label Blue Underground aan volgend jaar Amsterdamned en De Lift op blu-ray en dvd uit te brengen, en volgens Maas dit keer in de ongecensureerde versie en met betere beeldkwaliteit. In tegenstelling tot de Nederlandse release is Maas hier wel bij betrokken, met een audio-commentaar en veel extra’s. Deze ontbreken op de versie van Dutch FilmWorks.
Dat een jong bioscooppubliek de films van Dick Maas niet meer weet te vinden, betekent niet dat hij geen trouwe schare fans heeft. Woensdag 26 oktober start in de Amsterdamse bioscoop Kriterion de eerste editie van Amsterdamned, een driedaags filmfestival rond tien oude en nieuwe genrefilms (horror, fantasy en sciencefiction). Georganiseerd door Mr. Horror én Dick Maas-fan Jan Doense, met de zegen van de meester zelf. Het festival wordt geopend met de ‘28th Anniversary Special Screening’ van Amsterdamned (de ongecensureerde versie!) op 35mm en in aanwezigheid van de regisseur en diverse leden van de cast en crew waaronder hoofdrolspeelster Monique van de Ven.
Dick Maas mag dan wellicht hebben afgedaan als box office magneet en de blu-ray release van Amsterdamned is weinig liefdevol gedaan, zijn oeuvre is stevig verankerd in de Nederlandse filmgeschiedenis. Nu nog een jonge filmmaker die de erfenis van Maas vertaalt naar een nieuwe generatie.
Verschenen op Cine: http://cine.nl/wordt-dick-maas-meer-serieus-genomen/